De provincie Gelderland moet meer (en sneller) in actie komen om aan inwoners van de provincie duidelijk te maken welke maatregelen zij neemt om het Gelders Natuurnetwerk te realiseren. Dat betoogde Arnhemmer Chris Zeevenhooven afgelopen maand tegenover leden van Provinciale Staten in Gelderland.
Door: Patrick Arink
In mei vorig jaar oordeelde de Raad van State dat de landelijke stikstofregels onvoldoende bescherming bieden voor de natuur in Nederland. Veel beschermde Natura 2000 gebieden hebben last van teveel stikstofverbindingen door veeteelt en door verkeer, industrie en de bouw.
Door de stikstofcrisis is er veel aandacht voor de uitstoot van ammoniakale stikstof uit mest en stikstofoxide van industrie en verkeer. Veel minder aandacht is er voor de andere kant van het verhaal: hoe staat het eigenlijk met de bescherming en ontwikkeling van de natuur?
Gelders Natuurnetwerk
De provincies hebben van het Rijk een belangrijke taak gekregen bij het beheer van de natuur en met name de Natura 2000 gebieden. De Natura 2000 gebieden gelden als thermometer voor de staat van de natuur.
In Gelderland wordt het netwerk van bestaande en nieuwe natuurgebieden het Gelders Natuurnetwerk (GNN) genoemd. Om het Gelders Natuur Netwerk uit te breiden, wordt landbouwgrond omgevormd tot natuur. Zowel particulieren als de provincie kunnen grond kopen om er natuur van te maken. Het is de bedoeling dat het Gelders Natuurnetwerk in 2027 gerealiseerd is. Hoe de provincie Gelderland het Gelders Natuurnetwerk in de tussenliggende periode wil realiseren, is echter onduidelijk.
“Uit de voorgeschotelde informatie op de site van de provincie wordt de urgentie van de natuur niet duidelijk”, stelt Chris Zeevenhooven. “Hoe staat het met het uitrollen van het Gelders Natuurnetwerk? Hoe zijn de verschillende gebieden met elkaar verbonden en hoe hebben gemeenten en particulieren ermee te maken? Wat kunnen wij, burgers eraan doen om de staat van de natuur te beschermen en te verbeteren? Het is onduidelijk uit onze Gelderse website.”
Open dorre vlaktes
Wat volgens Zeevenhooven uit het beleid van de provincie Gelderland wel duidelijk is, is dat de provincie het zichzelf moeilijk maakt.
“De provincie heeft bezuinigd op schaapskuddes die de heide open hielden en er is bezuinigd op beheertaken van natuurorganisaties. Ondertussen is grond afgegraven om onder andere stikstof weg te halen, zoals in het gemaakte natuurgebied van 28 hectare in Winterswijk Oost is gebeurd. In uw publicaties wordt het als mooie natuur omschreven. In werkelijkheid zijn het open dorre vlaktes geworden, gemaakt door graafmachines waar het eerste opschot nu omhoog komt.”
De nieuwe natuur die in Winterswijk Oost is gerealiseerd, heeft bovendien last van een grote varkenshouderijover de grens in Duitsland. Door het openzetten van ontluchtingskleppen, heeft dat natuurgebied te maken met extra ammoniakale stikstof.
Kringlooplandbouw
Volgens Chris Zeevenhooven staat het voorbeeld uit Winterswijk niet op zichzelf: “U heeft als provincie indertijd gekozen voor concentratiegebieden voor intensieve veehouderij. Daar komt ondanks de technische mogelijkheden, zoals luchtfilters nog steeds te veel ammoniakale stikstof vrij. Die concentratiegebieden liggen vooral in de omgeving van de kritische Natura 2000 gebieden. Heeft het ene beleid het andere in de staart gebeten en hoe gaat u dat tackelen?”
Een mogelijke oplossing is volgens Zeevenhooven dat de provincie contact opneemt met de Federatie Particulier Grondbezit. Deze federatie verbindt veel landgoederen in Gelderland in zijn bezit bij particulieren.
“De landgoederen in Gelderland zijn de parels in de provincie. De federatie kan meehelpen om te komen tot kringlooplandbouw op de landgoederen zodanig dat drijfmest niet meer als gif wordt gezien, maar als nuttige meststof die ook zorgt voor biodiversiteit. Als u met hen afspraken kan maken die wat opleveren voor de boer, dan is er voor de andere boeren een richting voor de toekomst. Natuur en agrarisch cultuurlandschap moeten weer verbonden worden”, aldus Chris Zeevenhooven.
“Natuur is geen museum, maar een levend organisme.”
Een eerste stap naar een beter natuurbeleid is volgens Zeevenhooven om het Gelders Natuurnetwerk meer zichtbaar te maken, bijvoorbeeld door op de website van de provincie meer informatie te geven over de maatregelen die de provincie neemt om het Gelders Natuurnetwerk te realiseren.
Zeevenhooven: “De inwoners van Gelderland weten dan veel beter hoe u zorgt voor onze provincie Gelderland.”
Aan de slag
Het betoog van Chris Zeevenhooven werd door leden van Provinciale Staten met een gewillig oor ontvangen. Verschillende statenleden deden de toezegging dat ze met de wensen en aanbevelingen aan de slag gaan.
Celine Berserik (GroenLinks): “Ik heb laatst met een ambtenaar achter de computer gezeten om meer te weten te komen over het Gelders Natuurnetwerk. De informatie is wel te vinden op de website van de provincie, maar het is moeilijk te vinden. Ik ga aan het werk om ervoor te zorgen dat die informatie beter toegankelijk wordt gemaakt.”
Daisy Vliegenthart (CDA): “Wij willen net als u meer weten over feiten en cijfers en ook wij willen graag dat de communicatie hierover verbetert. We hebben Gedeputeerde Staten inmiddels gevraagd om hier vaart mee te maken.”
Buurtenregio.nl zal de ontwikkeling over de communicatie rondom het Gelders Natuurnetwerk de komende tijd op de voet volgen. Wordt vervolgd.
