De Arnhemsche Courant is een krant met een rijke geschiedenis. De krant werd in 1814 opgericht en gold voor een groot deel van de 19e eeuw als een van de meest toonaangevende kranten van Nederland.
(Door: Patrick Arink)
Hoewel de Arnhemsche Courant ook toen al een lokaal dagblad was, was de krant een eerbiedwaardige krant die in heel Nederland geprezen én gevreesd werd.
De krant stond bekend als rebels, anti-koningsgezind, vooruitstrevend, strijder voor algemene verkiezingen en persvrijheid. De Arnhemsche Courant was dé spreekbuis voor radicaal-liberaal Nederland.
De Arnhemsche Courant werd op 1 januari 1814 opgericht door Steven van Bronkhorst, een republikeinse patriot die weinig ophad met Oranje. In 1814 was Nederland net een jaar een vorstendom met aan het hoofd de prins van Oranje.
De Arnhemsche Courant kwam in 1817 in handen van Carel Albert Thieme, van oorsprong een drukker. Onder de leiding van Thieme groeide de Arnhemsche Courant uit tot een van de belangrijkste dagbladen van Nederland.
Aanranding van het gezag
De sterk anti-koningsgezinde Arnhemsche Courant had het in de 19e eeuw regelmatig aan de stok met justitie. Er waren meerdere smaadprocessen tegen de krant en Thieme belandde zelfs in de gevangenis wegens “aanranding van het gezag des konings”.
Thieme had in de krant een vernietigend commentaar geschreven op de troonrede. Behalve een gevangenisstraf voor Thieme bepaalde de rechter dat de Arnhemsche Courant verwijderd moest worden uit de koffiehuizen.
Ook na de dood van Thieme in 1847 bleef de Arnhemsche Courant trouw aan haar (rebelse) idealen. De krant was populair bij de gegoede burgerij en werd geroemd en gevreesd. Mede door de jarenlange campagne van de Arnhemsche Courant werd het zogeheten ‘dagbladzegel’, een belasting die veel kranten dwars zat, in 1869 afgeschaft.
In de tweede helft van de 19e eeuw verloor de Arnhemsche Courant haar landelijke invloed. Dat had deels te maken met externe ontwikkelingen en deels te maken met de keuze van de Arnhemsche Courant om zich meer op Arnhem te richten. De krant liet haar ambitie om een landelijke krant te zijn varen.
De Arnhemsche Courant bleef echter een toonbepalende krant in Arnhem. Dat veranderde tijdens de Tweede Wereldoorlog. De krant liep aan de leiband van de Duitse bezetter en plaatste vrolijke foto’s van Nederlandse SS-ers aan het oostfront.
Als gevolg van haar ‘Duitsgezindheid’ kreeg de Arnhemsche Courant na de oorlog kort een verschijningsverbod.
Malaise
Na de oorlog ging het overal in Nederland steeds slechter met de kleine zelfstandige kranten, zoals de Arnhemsche Courant. Om die reden werd de krant in 1965 opgekocht door de uitgever van Tubantia.
Na het verlies van haar zelfstandigheid wordt de krant in Arnhem overvleugeld. Eerst door Het Vrije Volk. Later door de Nieuwe Krant, die enige jaren later opgaat in de Gelderlander.
De krant is opeens het kleine broertje en door de malaise in de dagblad-branche gaat het steeds slechter. De krant verliest haar laatste beetje zelfstandigheid wanneer de krant opgaat in het Gelders Dagblad van uitgever Wegener.
Wanneer Wegener in het jaar 2000 een aantal regionale kranten waaronder de Gelderlander overneemt, wordt Wegener door de Mededingingsautoriteit verplicht om óf de Arnhemsche Courant óf de Gelderlander als titel te laten vallen.
Wegener kiest voor de Gelderlander. De Arnhemsche Courant houdt in 2001 op te bestaan.
Nieuw leven
Dat verandert in 2019 wanneer een aantal Arnhemse journalisten de Arnhemsche Courant, inclusief de oude idealen, nieuw leven inblaast.
De krant is opnieuw gelanceerd als lokaal nieuwsblog, waarbij de oude idealen nog altijd hoog in het vaandel staan.
