Misschien wel het beste kunstwerk ter wereld bevindt zich in Museum de Pont in Tilburg. In een klein kamertje bevindt zich daar een zwarte cirkel op de vloer. Het zwartste zwart.
Je kunt niet zien of het een cirkel op de vloer is, of dat je kijkt naar een gat in de vloer. Vroeger kon je het kamertje met de zwarte cirkel in. Nadat een paar mensen omlaag zijn gevallen in het gat, is de kamer nu helaas afgesloten met een koordje.
Het kunstwerk heet ‘Descent into Limbo’ en is van de Indiase kunstenaar Anish Kapoor. ‘Descent into Limbo’ kun je vertalen met “afdaling naar de rand van de hel”.
Hoe voelen wij ons vandaag? Zó voelen wij ons vandaag. Vandaag zit ik in het voorgeborchte. Aan de rand van de hel.
Het is vandaag op de kop af 17 jaar geleden dat Jasper overleed. Hij was vier en hij had gewoon griep. En griep kan dodelijk zijn. Ik schrijf dit om 17.34 uur. Waar was ik precies 17 jaar geleden om 17.34 uur?
Ik weet het nog. Natuurlijk weet ik het nog. Ik was met Jasper bij de apotheek. Omdat hij geen koorts meer had, gingen we samen. Hij was aan de beterende hand, dachten we.
Wachtend bij de apotheek zei hij uit het niets: “Papa, ik ben bang.”
Hij kon niet uitleggen waarom hij bang was, maar waarschijnlijk wist hij toen al wat wij nog niet wisten. Zeven uur later was hij dood.
Dat was exact 17 jaar geleden.
In 17 jaar tijd leer je noodgedwongen omgaan met de dood van je kind. Je hebt geen keus. Je moet wel. En hoe bizar het ook lijkt: je leert omgaan met de pijn, de heimwee, het verdriet, de angst, het vreselijke gemis.
Meestal is het een bromtoon die er altijd is. Of een schaduw die altijd aanwezig is. Of een sluier die overal overheen hangt. Kies maar een cliché naar keuze.
En op dagen zoals dit, zijn sterfdag, dan is er het zwartste zwart. Dan is er geen licht. Dan is het een kwestie van overleven.
Maar zoals Ray Lamontagne zingt: “I looked my demons in the eyes, laid bare my chest, said “Do your best, destroy me. You see, I’ve been to hell and back so many times, I must admit you kind of bore me.”
Maar godverdomme. Godverdomme. Godverdomme.
